این یوسفِ قرآن هم نیست!

پخش قسمت دهم سریال یوسف از شبکه اول سیما بیش از قسمت های گذشته ضعف محتوایی و تاریخی این سریال را روشن کرد.

در این قسمت از سریال تلویزیونی یوسف که جمعه شب به تهیه کنندگی، نویسندگی و کارگردانی فرج الله سلحشور به روی آنتن رفت، یوسف در حال فروش در بازار نمایش داده شد و برخلاف نص صریح قرآن مبنی بر اینکه یوسف در این بازار به ثمن بخس فروخته می شود، روایت دیگری نمایش داده شد.

در این روایت، در حالی که سایر برده ها به قیمتی حدود 100 درهم فروخته می شدند، چانه زنی درخصوص قیمت یوسف میان ثروتمندان شهر بالا گرفت و نهایتاً عزیز مصر با پیشنهاد رقم بالای 3 هزار درهم، سایر افرادی را که مایل به خرید یوسف بودند، عقب زد و وی را خرید.

این روایت شاذ در حالی در این سریال به تصویر کشیده شده است که آیه 20 سوره مبارکه یوسف صراحتاً دلالت بر این می کند که یوسف در بازار برده ها به قیمت پایینی فروخته شده است.

در این آیه مبارکه خاطرنشان شده است: "و شروه بثمن بخس دراهم معدودة وکانوا فیه من الزاهدین". براساس تفسیر المیزان، "ثمن بخس" به معناى بهایى است که از قیمت اصلى و واقعى، ناقص ‍ و کمتر باشد، و "دراهم معدودة" به معناى پولى اندک است -و بطورى که مى گویند بدین جهت فرموده "معدودة" که آن روزها پول زیاد وزنى بوده نه شمردنى ، و تنها پولهایى را مى شمرده اند که خیلى ناچیز بوده ، و مقصود از "دراهم" پول خردى از جنس نقره بوده که در آن روز در میان مردم رواج داشته ، و کلمه "شراء" در اینجا به معناى فروختن است، و زهد به معناى روگردانى و بى رغبتى از هر چیز را گویند، ممکن هم هست در اینجا کنایه از برحذر بودن باشد.

علامه طباطبایی با تأکید بر اینکه: «از ظاهر سیاق برمى آید که ضمیر جمعى که در جمله "شروه" و در جمله "کانوا" مى باشد به رهگذران برمى گردد، و معنایش این باشد که: رهگذران یوسف را به پولى اندک فروختند، چون از این معنا حذر داشتند که اگر بر سر قیمت ایستادگى به خرج دهند حقیقت مطلب روشن شده صاحبانش پیدا شده از چنگ ایشان بیرونش مى کنند.»

صاحب تفسیر المیزان همچنین برخی تفاسیر را مبنی بر اینکه ضمیر آیه به برادران یوسف بازمی گردد را رد کرده و می افزاید: «هر چه ضمیر جمع در آیه قبلى بود همه به رهگذران برمى گشت و در آیه بعدى هم اسمى از برادران به میان نیامده تا بگوییم ضمیر در "شروه" و ضمیر در "کانوا" و یا یکى از آن دو به برادران برمى گردد. علاوه بر اینکه ظاهر آیه بعدى که مى فرماید: "و قال الذى اشتراه من مصر" این است که آن خریدن با فروختن در این آیه تحقق یافته (و خلاصه خریداران در آن آیه خریداران این آیه اند).»

پیش از این نیز آیت الله سبحانی از نمایش اینکه یعقوب با دو خواهر ازدواج کرده است، انتقاد کرده و از سازندگان فیلم سلیمان خواسته بود در دام جعلیات و اسرائیلیات نیفتند.

علاوه بر انتقادات تاریخی وارد بر این سریال، ایرادات فنی زیادی نیز از سوی جامعه هنری کشور از فیلمنامه، انتخاب بازیگر، دکوپاژ، حرکت دوربین و دکورها وارد شده و این اثر بیشتر به یک تئاتر شبیه دانسته شده است.

رجانیوز